What to see in Gadag district?

Gadag Jilla was formed in 1997, it was carved out of Dharwad district with Gadag-Betgeri city as the district capital. Gadag district consist of seven taluqas namely- Gadag-Betgeri, Gajendragad, Lakshmeshwar, Mundargi, Nargund, Ron, and Shirhatti. This word is a palindrome in Kannada (ಗದಗ) and English (GadaG). Present day Gadag was a prominent place during Western Chalukyan times. The Chalukyan culture has left a long lasting mark here, as a result this place is home to some of the famous musicians and music institutions. Some of the best examples of Chalukyan temple architecture can be seen in Gadag district such as Lakkundi group of temples, Basavanna temple of Dambal, Veeranarayana and Trikuteshwar temple in Gadag. Gadag has its share of forts too, the most prominent being Gajendragad fort. Gadag-Betgeri city is home to one of the largest statues of Karnataka.

Basava statue, Musukina Bavi, Basava Museum, Kashivishwanatha temple

Gajendragad fort, Dambal Nandi, Srimanthgad fort, Japada Bavi

Cave on Pyati-Kodathgeri hillock, Someshwara temple,
JodKalasha Gudi, Doddabasappa temple

Here's a list of places to see in Gadag district-

1. Jagatjyoti Basaveshwara statue, Gadag - This 116 feet tall statue is situated next to Bhishmakere, the largest waterbody of Gadag city. It was constructed between 2009 and 2015. This standing Basaveshwara is 8' taller than the sitting Basaveshwara of Basava Kalyana in Bidar district. 
2. Veeranarayana Devasthana, Gadag - This temple was built around 1117 CE by the Chalukyan ruler King Bittideva on the advice of his teacher Ramanujacharya.
3. Trikuteshwara Devasthana, Gadag - This temple complex was built some time between X and XII centuries CE by Kalyani Chalukyan rulers. This temple is known for its deity- three ShivaLinga carved from one rock. The complex also has temples dedicated to Someshwara and Saraswathi.
4. Archaeological Museum, Gadag - a government museum showcasing stone scultptural artifacts from Chalukyan to Vijayanagara times.
5. Pandit Putraj Gawai statue, Gadag - Putraj Gawai hailed for a poor family from Devara Hospete in Hangal taluk, Haveri district. His parents Revaiah Venkatapurmath and Siddamma dies when Putraj was 10 months old and later at the age of six he lost eyesight. He was brought up by his uncle Chandrashekharaiah, later joined Veereshwara Punyashrama and underwent formal musical training. He was awarded Padma Bhushan for his contribution to society and musical field.
6. Veereshwara Punyashrama - This school was establieshed in 1942 by Pandit Panchakshara Gawai (February 1892 – June 1944). Dedicated to the upliftment of poor and disabled people, this school specializes in Hindustani music. Pandit Putraj Gawai was trained in this school by Pandit Panchakshara Gawai.
7. Tontadarya Siddalingeshwar Matha - This is a XII Century monastery founded by Tontada Siddalingeshwar Swamiji.
8. Dattatraya Devasthana - This three storied temple is supposed to have been built by King Yakhsa Malla in 1427 CE. The entire temple has been created from a single tree. This temple is situated in Tanga Koot.
9. Sri Ramakrishna Ashram, Gadag
10. St Ignatius Loyola Church, Gadag - this historic church was established in 1918 CE.
11. Jumma Masjid, Gadag - Jumma Masjid was built in 1675 by the Mughal emperor Aurangazeb's general Dilerkhan.
12. Temples of Lakkundi - Lakkundi is about 12 kms from Gadag city on Gadag-Koppal road. Lakkundi, a capital during Chalukyan times, is said to have had 101 temples and 101 wells. The most popular temples are Suryanarayana Devasthana, Nanneshwara Devasthana, Brahma Jinalaya, Kashivishvanatha Devalaya, Manikeshwara Devasthana & Musukina Bavi, Mallikarjuna Devasthana, Virabhadra Devasthana, Someshwara Devasthana, Mallikarjuna Devasthana, Halugonda Basaveshwara Devasthana, Kumbareshwara Devasthana, Virupaksheshwara Devasthana, Allama Prabhu Gudi, and many more. Also there's an archaeological museum close to Brahma Jinalaya.
13. Dodda Basappa temple and Someshwara temple, Dambal - Doddabasappa temple was built in XII century by Western Chalukyan rulers. This temple is dedicated to Shiva, its has a large idol of Basavanna (Nandi). 
14. Buddhist shrine dedicated to the goddess Taradevi, Dambal
15. Japada Baavi, Dambal - a stepped well with little temples. Locals call it Japada Bavi. Japa means meditating and Bavi means well. It's an ancient practice to take bath and start a ritual or meditation while still dripping wet.
16. Dambal Fort - a fort did exist here once upon a time, now nothing much remains of it.
17. Magadi Bird Sanctuary - Magadi bird sanctuary is about 26 kms from Gadag city. Migratory birds such as Bar Headed Goose, Comb Ducks, Greater Flamingos, Grey Herons, etc. are found here during the winter months.
18. Gajendragad fort - 'Gajendra' means elephant and 'Gad' means fort. The fort is situated on a hill-top plateau which is a kilometer long. The fort walls are built along the edge of the plateau with the main entrance on the southern side. The fort is said to be built by Chatrapathi Shivaji. The fort also under the Ghorpade who were related to Sandur Ghorpade family.
19. Kalakaleshwara temple - Kalakaleshwara temple is situated on the slope of Gajendragad hill range. This place is also known as Dakshina Kashi. Kalakaleshwara is an avatar of Lord Shiva.The temple complex includes a shrine dedicated to Lord Virabhadra and fresh water spring known as AtharaGange. The water drips down the aerial roots of a ficus tree.
20. Temple on a ledge, Chikkadi Gudda - this is a unique temple built on a narrow strip of overhanging rock. This hillock is about a kilometer from the eastern end of Gajendragad town 
21. Hammagi fort - In plan, this fort is rectangular shaped with eight to ten bastions. The fort is mostly ruins, some walls and bastions still remain. The fort area seems to be encroached upon.
22. Kodathgeri fort - a tiny fort on a hilltop plateau.
23. Mundargi fort - This completely ruined fort is situated on the rock hill. Also on the hill slope is an ancient temple dedicated to Lord Hanuman.
24. Kappatgudda - Kappatgudda hills and valley was declared as a wildlife sanctuary in 2013. However, there are reports about mining companies operating in the hills.
25. Shantagiri fort - This fort is situated on a hill top plateau. Probably the structures seen today were built by Maratha rulers but originally might have been established during Chalukyan times.
26. Shrimanthgad fort - This small fort situated on a hillock is near Shirahatti. Within this fort is an ancient shrine dedicated to Havalamma Devi.
27. Shree Jagdguru Fakireshwara Swami temple, Shirhatti - a Lingayath temple and monastery probably established by a Lingayath Guru named Fakireshwara Swami.
28. Someshwara temple, Lakshmeshwar - Lakshmeshwar town is popular for its numerous Hindu temples, Jain temples, wells and Jumma Masjid. The most popular temple is Someshwara temple complex. The deity of the temple is unique and the only one in India.
29. Temples and wells of Sudi - Sudi was a prominent place during Kalyani Chalukyan time. Today, the little village boasts of number of temples such as Jodi Gopura temple, Mallikarjuna temple, Ganesha idol, Nandi statues and a stepped well named Naga-Kunda.
30. Bhimambika temple, Itagi - Itagi Bheemavva temple is about 5 kms from Sudi village. The temple is ancient but it has been modified to suit the crowds that throng every no moon day.
31. Uma Maheshwara temple, Harti - This temple was built by Chalukyas. Harti village is about 15 kms from Gadag.
32. Kotumachagi - Kotumachagi is known for Someswar temple, Durgadevi temple and Hazarat-Zindashav-Ali Dargah. It is said that the XV Century Veerashaiva poet Chamarasa wrote Prabulingalile on Harti lake bank near Someshwara temple. This village is about 22 kms from Gadag.
33. Nagavi - Nagavi village is known for its Yellamma temple. Nagavi is about 10 kms from Gadag.
34. Narayana temple, Naregal - this temple is situated in the narrow streets of Naregal town. The beautiful is just unrecognizable as an ancient monument unless someone points it out.
35. Shankarlinga temple, Hombal - This small temple has a tall Shikhara making it unique in design. Hombal is about 12 kms from Gadag city.
36. Belavanaki - Belavanaki village is known for its statue of Veerabhadreshwara. Its believed that Belavanki was part of Belavalanaadu-300 or Belvola-300 meaning a region consisting of 300 villages. The village has a number of ancient shrines and temples.
37. Ron - Ron or Rona was called Dronapur in ancient times. In this town are temples built by an ancient architect called Dronacharya. To name a few historical monuments of Ron- Anantshayan Gudi, Isvara temple, Kali Gudi, Lokanatha temple, Mallikarjuna Gudi, Parsvanath Jain Basadi, and Somlingesvara temple. 
38. Nargund fort - Nargund town is situated on Hubli-Bijapur highway. The town's best known identity is its hill. Atop the hill is ruins of a fort which was once under Shivaji's control. Nargund is known for the revolt in 1857 revolt.

You may also want to learn about other northern districts-

• Bagalkot district
• Bidar district
• Bijapur district
• Dharwad district
• Gulbarga district
• Koppal district
• Yadgiri district

.........

Basava Kalyana Kote

ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨, ೨೦೧೮

ಬಸವ ಕಲ್ಯಾಣದ ಕೋಟೆ ಚಿಕ್ಕದಿರಬೇಕೆಂದು ಊಹಿಸಿದ ನನಗೆ ಕೋಟೆ ಕಂಡ ನಂತರ ತುಂಬಾ ಆಶ್ಚರ್ಯವಾಯಿತು. ಕೋಟೆಯ ಮುಖ್ಯದ್ವಾರದ ಹೊರಗೆ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಮರವಿದೆ, ಅಲ್ಲಿಯೇ ನಮ್ಮ ಕಾರನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿ ಕೋಟೆಯ ಹೊರಗಿರುವ ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ನೋಡಿಕೊಂಡು ಆಮೇಲೆ ಕೋಟೆ ನೋಡಲು ಒಳಗೆ ಹೋಗುವದೆಂದಾಯಿತು. ಕೋಟೆ ನೋಡಿಕೊಂಡು ಹೊರಬಂದ ಸ್ವಲ್ಪ ಜನ ನಮ್ಮನ್ನು ವಿದೇಶೀಯರೆಂದು ತಿಳಿದರು. ಎಷ್ಟು ಹೇಳಿದರು ಕೇಳದೆ ತಮ್ಮ ಜತೆ ಒಂದು ಫೋಟೋ ತೆಗೆಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ಕೇಳಿಕೊಂಡರು. ಸರಿ ಆಯಿತೆಂದು ನಿಂತುಕೊಂಡೆ.ಕೆಳಗಿನ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಹಿಂದೆ ಕಾಣುವದೇ ಕೋಟೆಯ ಪ್ರವೇಶ ದ್ವಾರ. ಈ ದ್ವಾರಕ್ಕೆ ಎರಡೂ ಬದಿಯಲ್ಲಿರುವ ಹಂತಗಳ ಮೂಲಕ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದ ಪಾರ್ಶ್ವದ ಮೇಲೆ ಬಾಲ್ಕನಿಗಳಿವೆ.

ಕೋಟೆಯು ಮೂಲತಃ ಕಲ್ಯಾಣದ ಚಾಲುಕ್ಯರಿಗೆ ಸೇರಿದ್ದು, ನಂತರ ಸುಲ್ತಾನರು, ನಿಜಾಮರು ಆಳಿದರು. ಕೋಟೆಯ ಒಳಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಬಲಬದಿಯಲ್ಲಿ ವಿಗ್ರಹವಿಲ್ಲದ ದೇವಸ್ಥಾನವಿದೆ. ಅಷ್ಟೊಂದು ದೊಡ್ಡದಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಕಂಬಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಮುಖಮಂಟಪ ಮತ್ತು ಗರ್ಭಗುಡಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಇದು ಎರಡು ಬದಿಗಳಲ್ಲಿ ಸೋಪಾನಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ದೇವಾಲಯದ ಮುಂದೆ ಒಂದು ಚದರ್ ಕೊಳವಿದೆ.

ಎಡಬದಿಯಲ್ಲಿ ಮೊಹರಂ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸುವ ದರ್ಗಾ ಇದೆ. ಇದನ್ನು ನೋಡಿದರೆ ಕಟ್ಟಡದ ಒಳ ಶೈಲಿ ಚಾಲುಕ್ಯರ ಮಾದರಿಯಿದ್ದು  ಅದರ ಮೇಲೆ ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ಮಿನಾರ್ ಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಹಾಗಿದೆ.

ಈ ಕೋಟೆಯು ಏಳು ಬಾಗಿಲುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಅದರಲ್ಲಿ ಐದು ಉತ್ತಮ ಆಕಾರದಲ್ಲಿದೆ. ಕೇಂದ್ರ ಅಂಗಳದಲ್ಲಿ ಸುತ್ತುವರೆದಿರುವ ಕೋಟೆಯ ಗೋಡೆಗಳು ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಕೊಠಡಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಕೋಟೆಯ ಗೋಡೆಗಳು ಎಲೆಗಳ ಚಿತ್ರದಿಂದ ಅಲಂಕೃತವಾಗಿವೆ. ಈ ಕೋಟೆಯನ್ನು ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ಬಂಡೆಗಲ್ಲುಗಳ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸಮೀಪ ಬಂದು ನೋಡುವವರೆಗೂ ಈ ಕೋಟೆ ಕಾಣುವದಿಲ್ಲ. ಕೋಟೆಯ ಸುತ್ತಲೂ ಆಳವಾದ ಕಂದಕವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಎಲ್ಲ ಮಾರ್ಪಾಡುಗಳನ್ನು ಕೋಟೆಯ ರಕ್ಷಣೆಯ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎನ್ನಬಹುದು.

ಈ ಕೋಟೆಯು ಏಳು ಪ್ರವೇಶ ದ್ವಾರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಅದರಲ್ಲಿ ಐದು ಉತ್ತಮ ಆಕಾರದಲ್ಲಿದೆ. ದ್ವಾರಗಳಿಗೆ ಸಧ್ಯಕ್ಕೆ ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ಮಾಡಿದ ಬಾಗಿಲುಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮೊದಲಿದ್ದ ಬಾಗಿಲುಗಳನ್ನು ತುಂಬಾ ಹಳೆಯವಾಗಿದ್ದರಿಂದ ತೆಗೆದು ಅಲ್ಲಿಯೇ ಪಕ್ಕದಲ್ಲೇ ಇಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ಗುಂಡುಗಳನ್ನು ಸಹ ದ್ವಾರದ ಹತ್ತಿರ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಕೆಳಗಿನ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣುತ್ತಿರುವದು ಜೈಲು. ಸೆರೆಮನೆಯನ್ನು ಹತ್ತಿರದಿಂದ ನೋಡಲು ಹೋದೆ ಬಾವಲಿಗಳ ಕಮಟು ವಾಸನೆ ಮೂಗಿಗೆ ಒಮ್ಮೆಲೇ ಬಡಿಯಿತು. ಆದರೂ ಇಣುಕಿ ನೋಡಿದೆ, ಹೊರ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಸೆರೆಮನೆಗಳು ಈಗಿನ ಜೈಲುಗಳಂತೆ ಕಂಡರೂ ಒಳಗೆ ನಾಲ್ಕರಿಂದ ಐದು ಅಡಿಗಳಷ್ಟು ಆಳವಿರಬೇಕು.

ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣುವ ಹುಡುಗ ನಮಗೆ ಬಸವಕಲ್ಯಾಣದ ಕೋಟೆಯನ್ನು ಬಹು ವಿಸ್ತಾರವಾಗಿ ತೋರಿಸುತ್ತ ಅದರ ಕುರಿತು ವಿವರಣೆ ಕೊಡುತ್ತಿದ್ದ. ಅವನ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿರುವ ಬೀಸುವ ಕಲ್ಲನ್ನು ಮದ್ದನ್ನು ಬೀಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತೆಂದು ಹೇಳಿದ.

ಕೆಳಗೆ ಕಾಣುತ್ತಿರುವದು ಕೋಟೆಯ ಒಳಬಾಗಿಲು. ಈ ಕೋಟೆ ನೋಡಲು ಸ್ವಲ್ಪವೂ ಬೇಸರವಾಗುವದಿಲ್ಲ. ಎಷ್ಟೋ ಕೋಟೆಗಳ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಕೋಟೆಯ ಅವಶೇಷಗಳನ್ನು ನೋಡುವ ನಮಗೆ ಇಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಸುಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಕೋಟೆಯ ದರ್ಶನವೇ ಆಯಿತು. ನಾನಂತೂ ತುಂಬಾ ಉತ್ಸಾಹದಿಂದಾನೆ ಈ ಕೋಟೆಯನ್ನು ನೋಡಿದೆ.

ಕೋಟೆಯ ಗೋಡೆಗಳನ್ನು ಕಣ್ಣೆತ್ತಿ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದರೆ ಬಲು ಎತ್ತರವಾಗಿ ತಲೆ ಎತ್ತಿ ನಿಂತಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದವು. ಕೆಳಗಿನ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿರುವ ಗೋಡೆಯನ್ನು ನೋಡಿ ನಾನು ಸಿದ್ದಿಗೆ ಕೇಳಿಯೇ ಬಿಟ್ಟೆ, ಎಷ್ಟು ಎತ್ತರವಿರಬಹುದೀ ಗೋಡೆಗಳು, ಎಷ್ಟು ವರ್ಷಗಳು ಹಿಡಿದಿರಬಹುದು ಈ ಗೋಡೆ ನಿರ್ಮಿಸಲು? ಎಂದು.

ಈ ಬಾಗಿಲಿಂದ ಒಳನಡೆದು ಎಡಕ್ಕೆ ನಡೆದರೆ ರಾಜ ದರ್ಬಾರ್ ಇದೆ. ಹಾಗೂ ಬಲಗಡೆ ರಾಣಿ ಮಹಲ್.

ಕೆಳಗಿನ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣುತ್ತಿರುವದು ರಾಜ ಮಹಲ್.  ಎದುರಿಗೆ ಚಿಕ್ಕದಾದ ಚೌಕಾಕಾರದ ಕಾರಂಜಿ ಕೊಳವಿದೆ.

ರಾಜ ಮಹಲಿನ ಮತ್ತೊಂದು ಚಿತ್ರ. ಕಮಾನಿನ ಮೇಲೆ ಎರಡೂಕಡೆ ವೃತ್ತಾಕಾರದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಕೆತ್ತಲಾಗಿದೆ. ಎಡಬದಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಚಿಕ್ಕ ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.

ರಾಜ ಮಹಲಿನ ಒಳನೋಟ.

ರಾಜ ಮಹಲಿನ ಗೋಡೆಯ ಮೇಲೆ ನಕಲಿ ಬಾಗಿಲುಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಬಹುಶ ಶತ್ರುಗಳನ್ನು ಗೊಂದಲಕ್ಕೊಳ ಮಾಡಲಿರಬೇಕು.

ಕೆಳಗೆ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣುತ್ತಿರುವದು ರಂಗೀನ್ ಮಹಲ್ ಮುಂದಿರುವ ಕಾರಂಜಿ ಕೊಳದ ಚಿತ್ರ. ಈ ಕೊಳವು ಅಷ್ಟಭುಜಾಕೃತಿಯದ್ದಾಗಿದೆ. ರಂಗೀನ್ ಮಹಲ್ ಹೆಸರೇ ಸೂಚಿಸುವಂತೆ ಸುಂದರವಾದ ವರ್ಣರಂಜಿತ ಚಿತ್ರಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ.

ಕೆಳಗೆ ಕಾಣುತ್ತಿರುವ ಸಣ್ಣ ಕೋಣೆಗಳು ದಾಖಲೆ ಪತ್ರಗಳ ಕಚೇರಿಗಳು ಎಂದು ನಮಗೆ ವಿವರಣೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದ ಹುಡುಗ ಹೇಳಿದನು.

ಕೆಳಗಿನ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣುತ್ತಿರುವದು ರಾಜ ದರ್ಬಾರ್. ಇಲ್ಲಿ ರಾಜರು ತಮ್ಮ ಸಂಸತ್ತಿನೊಂದಿಗೆ ಸಭೆ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಕಟ್ಟಡದ ಈ ಭಾಗವು ತುಂಬಾ ದೊಡ್ಡದಾಗಿಯೇ ಇದೆ. ಈ ಕಟ್ಟಡದ ಎದುರಿಗೆ ಉದ್ದವಾದ ಕಾರಂಜಿ ಕೊಳವನ್ನು ನಾವು ಕಾಣಬಹುದು.

ರಾಣಿ ಮಹಲಿನ ಒಂದು ಭಾಗವಾದ ಇಲ್ಲಿ ರಾಣಿಯು ತಲೆ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿದಾಗ ಕೂದಲನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಕಾಯಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಳೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಗಚ್ಚಿನಿಂದ ಮಾಡಿದ ಈ ರಚನೆಯು ಮಲಗಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತಿದ್ದು ತಲೆಯ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಎತ್ತರವಾಗಿದೆ. ಈ ಗಚ್ಚಿನ ರಚನೆಯ ಕೆಳಗೆ ಖಾಲಿ ಜಾಗವಿದ್ದು, ಪೂರ್ತಿ ಕಲ್ಲಿನಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ರಂಧ್ರಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ಕೆಳಗಡೆ ಕಾದ ಕೆಂಡವಿಟ್ಟು ಧೂಪ ಹಾಕಿ ತಲೆ ಕಾಯಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಅಲ್ಲಿಂದ ನಾವು ತೋಪು ನೋಡಲು ಬಂದೆವು. ಮೊದಲನೆಯ ತೋಪು ಸುಮಾರು ೨೦ ಅಡಿ ಉದ್ದವಾಗಿದೆ. ಪಂಚಲೋಹದಿಂದ ಮಾಡಿದ ಈ ತೋಪು ನಾಲ್ಕು ಜಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಕೆಳಗಿನ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿರುವ ತೋಪು ಚಿಕ್ಕದಿದ್ದರೂ ತುಂಬಾ ಸುಂದರವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಖಡಕ್ ಬಿಜಲಿ ತೊಪೆಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಈ ತೋಪಿನ ಮೇಲೆ ತುಂಬಾ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಹಾಗೂ ಸುಂದರವಾದ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಕೆತ್ತಲಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಈಗಲೂ ಕೂಡ ಪೂರ್ತಿ ಸುತ್ತು ಸುತ್ತಿಸಬಹುದು.

ಇನ್ನೊಂದು ಸಣ್ಣ ತೋಪು ಬೇರೆಯ ಗೋಪುರದ ಮೇಲೆ ನಮಗೆ ಕಂಡಿತು. ಆದರೆ ಅಲ್ಲಿ ಹೋಗಲು ದಾರಿ ಸುಗಮವಾಗಿಲ್ಲದ್ದರಿಂದ ದೂರದಿಂದಲೇ ಫೋಟೋ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಬಂದೆವು.

ಬಸವ ಕಲ್ಯಾಣದ ಕೋಟೆ ಹಾಗೂ ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯ ನೋಡಬೇಕೆನ್ನುವರು ಶುಕ್ರವಾರ ಬಿಟ್ಟು ಯಾವ ದಿನವಾದರೂ ಭೇಟಿ ನೀಡಬಹುದು. ಶುಕ್ರವಾರದಂದು ಎರಡಕ್ಕೂ ರಜೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಬಸವ ಕಲ್ಯಾಣದ ಕೋಟೆಯ ವೀಕ್ಷಣಾ ಕಾರ್ಯ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಮುಗಿದಿತ್ತು. ಸ್ವಲ್ಪ ವಿಶ್ರಾಂತಿಯು ಬೇಕಿತ್ತು. ಆದ ಕಾರಣ ಬಸವಕಲ್ಯಾಣದಿಂದ ಬೇಗನೆ ಬಿಟ್ಟು, ಬೀದರ್ ತಲುಪಿ ಹೋಟೆಲ್ ಹುಡುಕಿಕೊಂಡು ಹೊರಟೆವು. ಹೋಟೆಲ್ ರೂಮ್ ಸಿಕ್ಕ ಮೇಲೆ ಸ್ನಾನ ಮುಗಿಸಿ ಗುರುದ್ವಾರಕ್ಕೆ ಹೋಗಬೇಕೆಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆವು.

.........